بسته بندی مواد غذایی چیست؟

هنوز اظهار نظری صورت نگرفته است

بسته بندی مواد غذایی

ساده ترین روش برای محافظت از مواد غذایی بسته بندی آن است. معمولاً بسته بندی از مواد غذایی در مقابل نفوذ عوامل خارجی و همچنین حفظ خواص داخلی آن محافظت می نماید.

بسته بندی مواد غذایی عبارت است از هنر و علم آماده سازی مواد غذایی برای انبار کردن ، و در نهایت فروش. بسته بندی باید تا حد امکان ساده و ارزان باشد ضمن اینکه اهداف اولیه بسته بندی یعنی خاصیت حفاظتی و جذابیت را نیز دارا باشد . با عنایت به این که مواد بسته بندی توسط ماشینهای مختلف فرایند می شوند بنابراین خواص دیگری نیز باید داشته باشند که عبارتند از : نرمش ، قابلیت پذیرش چاپ ، قابلیت استفاده در ماشین های لفاف ، قابلیت دوخته شدن در حرارت ، شکل پذیری به کمک باد یا خلا و یا فناوریهای حرارتی . خواص مطلوب دیگری که به ویژه ازدیدگاه صنایع غذایی مهم هستند عبارتند از : شفافیت، نفوذپذیری یا غیرنفوذ پذیری محصول نسبت به بخار آب و گازهای دی اکسیدکربن، اکسیژن و نیتروژن .اگر چه تعداد زیادی از مسائل فناوری مربوط به استفاده از مواد پلاستیکی در بسته بندی مواد غذایی از جمله مشکلاتی هستند که کلا به صنعت بسته بندی مربوط می شوند ولی برخی از مسائل مربوط به طبیعت ماده به کار رفته در بسته بندی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند . موفقیت کاربرد پلاستیک ها در بسته بندی نیاز به همکاری تولیدکنندگان موادغذایی ، سازندگان انواع پلاستیک ها ، طراحان و در نهایت مصرف کنندگان دارد. ملاحظات اقتصادی محدودیت های بیشتری را اعمال می کند ، چرا که مصرف کنندگان صرفا به دنبال کیفیت محصول هستند تا بسته بندی آنها .
یکی از راه های حفظ بهداشت مواد غذایی، بسته بندی آنهاست، زیرا بسته بندی علاوه بر جلوگیری از نفوذ میکروارگانیسم در مواد غذایی، از ارتباط بی دلیل و دست کاری خریدار با مواد غذایی نیز جلوگیری می کند. لذا مناسب است به منظور جلوگیری از انتقال آلودگی از فرد به مواد غذایی، از دست زدن فرد آلوده به ماده غذایی جلوگیری شود.
در برخی از فروشگاه ها، همزمان علاوه بر مواد غذایی نظیر سبزیجات (که برگهای آن می تواند به شدت آلوده باشد)، سایر مواد غذایی مانند گوشت، مرغ و ماهی(که به شدت فساد پذیر هستند) نیز به فروش می رسد، لذا در چنین فروشگاه هایی بسته بندی مواد غذایی سریع فاسد شدنی (نظیر گوشت، مرغ و ماهی) از آلودگی این مواد جلوگیری می نماید.
از سویی مواد غذایی دارای دو ویژگی اساسی میباشند :

الف) فصلی بودن تولید
ب) فساد پذیر بودن : این درحالی است که انسانها به منظور رفع نیاز تغذیه ای و تداوم حیات خود، احتیاج به مصرف مواد غذایی در طول سال دارند بدین لحاظ بسته بندی مواد غذایی از اهمیت خاصی برخوردار است.

امروزه روش های مختلف بسته بندی به همراه رو شهای نوین نگهداری مواد غذایی نقش موثر و کارآمدی در صنایع غذایی ایفا می کنند.
به نحوی که بسته بندی موادغذایی به صورت علمی و با تکنیک های خاص خود انجام می گیرد و جزء صنایع پیشرفته محسوب شده که می توان به بسته بندی گروه های نان و شیرینی، فرآورده های لبنی، فرآورده های گوشتی، موادغذایی منجمد، موادغذایی خشک، میوه، غلات، شکلات، قهوه و… اشاره نمود.
هدف از بسته بندی مواد غذایی
در ابتدا هدف بسته بندی نگهداری محصولات غذایی فصلی بوده اما با رشد جوامع این ضرورت احساس گردید تا محصولاتی که در یک منطقه خاصی تولید می شود جهت استفاده به منطقه دیگری انتقال یابد و این هنر بسته بندی بود که امکان حفاظت و نگهداری محصول را در این پروسه انتقال از محلی به محل دیگر فراهم آورد.

اهداف اصلی از بسته بندی مواد غذایی

  • مهم ترین هدفی که در بسته بندی محصولات غذایی مدنظر است افزایش طول عمر نگهداری محصول می باشد.
  • محافظت ماده غذایی ازعوامل فساد درونی و بیرونی و اکسیده شدن
  • حمل و نقل بهتر و آسانتر مواد غذایی- بازاریابی بهتر
  • اهمیت بسته بندی مواد غذایی و نقش آن در بهداشت، کاهش ضایعات، جلب مشتری

تکنولوژی بسته بندی نه تنها توانست طول عمر ماده غذایی را افزایش دهد بلکه این امکان را به وجود آورد که در کشوری نظیر آمریکا ۴ درصد مردم آن بتوانند با فعالیت خود نه تنها غذای همه مردم این کشور را تأمین کنند بلکه مقادیر مشابهی از محصولات را به خارج صادر نمایند.

کاربرد بسته بندی غذایی اغلب در کجاست؟
اغلب بسته بندی های پلاستیکی انعطاف پذیر به صورت کیسه های کوچک Pouch است که به طور فزآینده ای برای سس و دیگر غذاهای مورد استفاده مجدد، به منظور سهولت استفاده، به کار میرود
بسته بندی های پایه کاغذی و مقوایی به طور گسترده برای محصولات نانوایی یا شیرینی پزی , غذاهای  یخ زده  و غذاهای آماده مورد استفاده است. ظروف بر پایه کاغذ و مقوا، از رشد مناسبی در بازار برخوردار است اما بسته بندی های کارتنی مورد مصرف برای مواد غذایی مایع در سالهای اخیر در بعضی بازارها از جمله ایالات متحده , انگلستان و فرانسه کاهش پیدا کرده است.
کنسرو سبزیجات، سس ها، چاشنی ها و ادویه جات، غذای بچه و مرباهای گوناگون در شیشه محافظت می شوند. بازار بسته بندی های شیشه ای رشد فراوانی در بخش هایی از اروپای شرقی داشته است. این نوع بسته بندی عمده مصرف را در بسته بندی سبزیجات داشته است.

تولید بسته بندی مواد غذایی از کجا شروع می شود؟
یک محصول غذایی از اولین مراحل تولید و سپس در روند انتقال و جابه جایی به واسطه ها و سپس فروشگاهها تا رسیدن به مرحله پایانی، یعنی جای گرفتن در سبد خرید مصرف کننده و حتی در طول دوره مصرف با مخاطبان بسیاری مواجه خواهد بود. وقتی یک محصول در ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با مخاطب قرار بگیرد، در دستان او باشد و یا تنها در مسیر نگاه او، انتقال اطلاعات از محصول به مخاطب بلافاصله آغاز می شود. هر مخاطب با توجه به این که چه نوع ارتباطی با محصول دارد، به آن محصول توجه می کند و به دنبال اطلاعات لازم و مورد نیاز خود می شود. اطلاعاتی که یک کارگر بسته بندی، حمل کننده بار، واسطه فروش، فروشنده، یک فروشگاه یا یک مصرف کننده نیاز دارند با یکدیگر متفاوتند. می توان گروه‌های مخاطب یک محصول غذایی و نیازها و خواسته‌های آنها را به صورت منظم دسته بندی کرد. اما بزرگ ترین و مهم ترین آنها مصرف کننده نهایی است. بنابراین سلایق و خصوصیات این گروه نقش مؤثرتر و مهم تری در تعیین مشخصات محصول دارند .
ظاهر یک ماده غذایی به تنهایی یا در یک بسته بندی ابتدایی و ساده نمی تواند گویای مشخصات محصول غذایی باشد. زیرا عناصر بصری در ظاهر آن تنها می تواند اطلاعاتی در مورد رنگ، فرم، حجم، ابعاد، زبری، نرمی و اطلاعات نسبی در مورد جنس ماده غذایی به بیننده انتقال دهند این اطلاعات در مجموع تصویری از طعم و خواص ماده غذایی در ذهن مخاطب رسم می کنند. تصویری که ممکن است برداشتی نادرست، ابتدایی و مبهم از آن محصول باشد .برای ایجاد یک تصویر صحیح و جذاب، تولید کنندگان کالا باید اطلاعات تکمیلی تصویری یا نوشتاری را ضمیمه محصول کرده و به بازار عرضه کنند. در راستای دستیابی به این هدف هنر گرافیک با استفاده از دانش عوامل بصری و شناخت خواسته ها و نیازهای مشتری، این اطلاعات را به تصویری زیبا، کارآمد و مفید تبدیل می کند. در بازاری با رقابتهای فشرده و حضور محصولات مشابه پرداخت حرفه ای تر و دقیق تر به بسته بندی و گرافیک بیش از پیش احساس می شود .

طرح گرافیکی بسته‌بندی مواد غذایی چگونه باید باشد؟
اجراء بصری و گرافیکی در بسته بندی یک محصول غذایی، باید بتواند علاوه بر اطلاع رسانی و معرفی نقش تبلیغی و بازاریابی را نیز برای محصول درون خود ایفا کند. هر بسته می تواند به طور مستقل مانند یک بروشورپوستر و استند نمایش و غیره عمل کند. یعنی چنان کامل و جذاب و آگاهانه طراحی شده باشد تا بتواند خریداری را که محصول را نمی شناسد و در مورد آن اطلاعات کافی ندارد، ترغیب به خرید کند. به بیان دیگر بسته بندی موفق باید خود، محصول خود را بفروشد .
چنین دیدگاهی به بسته بندی، آن را به محصولی پویا۔ با ارزشی مستقل از محصول داخل آن تبدیل می کند و آن را شایسته توجه، تحقیق و صرف انرژی بیشتر در طراحی می کند .
به منظور دستیابی به تمام مشخصات ذکر شده، طراح گرافیک نه تنها باید طرح بسته بندی را به طور کامل بررسی کند، بلکه باید وضعیت آن را پس از چیدن در قفسه در کنار تعداد زیادی از محصولات مشابه و غیر مشابه نیز پیش بینی کند. قدم اول جلب توجه مخاطب به محصولات قرار داده شده در قفسه فروشگاه، قدم دوم جلب رضایت مشتری هنگامیکه یک بسته از محصول را در دستان خود دارد و قدم سوم حفظ رضایت مشتری تا زمان مصرف محصول و دورانداختن بسته بندی آن است.

چگونه یک بسته بندی به انتخاب اول تبدیل می شود؟
جواب این سؤال، طراحی آگاهانه و حرفه ای است. طراح یک بسته بندی باید نیاز مشتریان و مخاطبان و حتی برداشتهای ناخودآگاه آنها را نسبت به آنچه که می بیند و لمس می کند بداند. پس یک طراح باید بر شخصیت افراد و تمایل آنها حتی بیش از خودشان مطلع باشد. همچنین طراح باید در مورد قدرت اثرگذاری عناصر بصری اطلاعات کامل داشته باشد. او با توجه به بررسی شرایط جامعه و مطالعه روند مصرف محصول، بهترین رنگ، فرم، بافت، تصویر و نوشته را برای بسته بندی آن انتخاب می کند. از خاصیت اثربخشی تصاویر، فرمها و رنگ ها در بسیاری از مسائل روزمره می تواند بهره گرفت. ویژگیهای رنگ ها در کاربرد آنها نقش مهمی دارند. رنگها در علم روانشناسی بسیار مورد تحقیق و مطالعه قرار گرفته اند و اثرات آنها همانند فرمول های ریاضی اثبات شده اند. رنگها و فرمها بازتاب و بیانگر تفکرات و احساسات ما هستند و ارتباط محسوسی با زندگی انسان دارند.
رنگها می توانند به نشانه هایی ثابت و استوار از آنچه که ذهن، به عنوان خاطره در خود دارد، تبدیل شوند. به عنوان مثال رنگ قرمز در بسته بندی محصولات کوکاکولا حتی در شرایط و کاربردهای متفاوت، ممکن است بلافاصله تداعی احساس مصرف همان محصول را داشته باشد. براساس همین ویژگی ها، نام برخی محصولات، آرم بعضی شرکتها و رنگ سازمانی برخی تولیدکننده ها به س مبل هایی از مفاهیم تبدیل ش ده اند. از این اثرات در طراحی یک بسته بندی نیز می توان بهره زیادی برد.
در اصل هدف این است که به مخاطب گفته شود محصول موجود خوش طعم، سلامت و دارای ارزش غذایی بالاست. حال طراح باید به دنبال سمبل هایی از سلامتی و خوش طعمی بگردد تا همان احساس را ذهن خریدار بیدار کند. برخی فرم ها و رنگها در یک فرهنگ، معانی خاص یافته اند. بنابراین فرهنگ گروه مصرف کننده، در لیست اولویت مطالعات قرار دارد. مثلا چهار رنگ اصلی که برای سلامتی به آنها نیازمندیم عبارتند از سبز، قرمز، زرد و آبی. در موادغذایی توجه کمتری به رنگ آبی شده است. زیرا این رنگ نسبت به سایر رنگها کمتر احساس مفید بودن، تحریک اشتها، سلامتی و غیره را القا می کند.
دقت در انتخاب نوشته ها، چیدمان حروف روی بسته بندی، انتخاب فونت و نام مناسب نیز بسیار مهم است. نوشته ها نیز جزء عناصر بصری هستند که با انتخاب صحیح می توان از تأثیر اشتباه و معکوس آنها بر بیننده جلوگیری کرد. فرم، بافت ها و ش کل همگی باید در جهت رسیدن به هدف به کار روند.

عوارض ناشی از آلودگی مواد غذایی

تعریف سازمان بهداشت جهانی از بیماری ناشی از غذا به این صورت است :
بیماری هایی که ماهیت عفونی یا سمی دارند و عامل آن از راه غذای مصرفی وارد بدن می شود. هر فردی در معرض ابتلا به چنین بیماری هایی قرار دارد. غذا به عنوان منبع تولید انرژی در بدن اگر دچار آلودگی باشد، می تواند منشاء بیماری های مختلف و در رأس آنها بیماری های گوارشی و مسمومیت های غذایی در انسان باشد. عوارض ناشی از غذا، یکی از شایع ترین و شدیدترین مشکلات بهداشت عمومی در جهان امروز هستند، که بر زندگی انسان ها، بار سنگینی تحمیل کرده اند. این آلودگی ها معمولاً به دلیل تهیه، نگهداری و حمل و نقل نامناسب ماده غذایی بروز می کند. مسمومیت غذایی: عوارض ناشی از مصرف مواد غذایی آلوده را اصطلاحاً مسمومیت غذایی می نامند.

عوارض ناشی از آلودگی مواد غذایی بر اساس مکانیسم عمل به چهار گروه تقسیم می شود:

الف) عفونت های غذایی
ب) مسمومیت های غذایی
ج) عوارض حاصله از انگل ها
د) عوارض حاصله از مواد افزودنی

۱. عفونت های غذایی
عفونت های غذایی شامل بیماری های عفونی می شود که در اثر مصرف غذای آلوده به انسان انتقال می یابد و با عوارض گوارشی از قبیل استفراغ، اسهال، دردهای عضلات شکم و تشنجات عصبی همراه است: سالمونلا،کمپیلوباکتریوز، ویبریوز، کلی باسیلوز. به طور کلی در بین مواد غذایی گوشت، فرآورده های گوشتی و تخم مرغ همیشه درصد آلودگی شان بیشتر از دیگر مواد غذایی است. گوشت چرخ کرده بیشترین خطر انتقال عفونت غذایی را دارد.

۲. مسمومیت های غذایی
به دو شکل مسمومیت های غذایی میکروبی و مسمومیت های قارچی دیده می شوند که در اثر سموم مترشحه از:

  • باکتری ها مانند کلستریدیوم بوتولینوم، اشریشیاکلی، شیگلا، باسیلیوس سرئوس و استافیلوکوک پاتوژن.
  • در اثر سموم مترشحه از قار چها (کپک و مخمر) مانند آفلاتوکسین به وجود می آیند.

۳. عوارض حاصله از انگل ها
عبارتند از بیماری هایی که توسط انگل هایی که در غذاهای مختلف وجود دارند، و از طریق لوله گوارش به انسان منتقل می گردند؛ مانند توکسوپلاسموز، ژیاردیوز، تریشینوز تنیازیس و… .

۴. عوارض حاصله از مواد افزودنی
عوارضی که در اثر مواد افزودنی غیرمجاز و یا استفاده بیش از حد استاندارد مواد مجاز و یا در اثر باقیمانده های دارویی و سموم در برخی از مواد غذایی و یا در اثر آلودگی محیط زیست و اثرات آنها روی فرآورده های دامی و کشاورزی به وجود می آیند. بیماری های ناشی از غذا، در سطح اجتماع، خانواده ها، سیستم مراقبت بهداشتی و اجتماعی و مؤسسات تجاری، علاوه بر ایجاد بیماری و حتی مرگ، هزینه بالایی نیز به کشورها تحمیل می نمایند.
در کشورهای صنعتی بیش از ۹۰ درصد غذای مردم از طریق صنایع مربو طه در اختیارشان قرار می گیرد. که آلودگی آنها فاجعه آفرین است. ۲۰ تا ۵۰ درصد از جهانگردان طی سفرهای خود دچار عوارض غذایی می شوند. گزارشات بیان می دارند که در سال ۲۰۰۵ حدود ۸/ ۱ میلیون نفر بر اثر بیماری های اسهالی جان خود را از دست داده اند که بخش اعظمی از این مرگ و میرها به آلودگی غذا و آب آشامیدنی مربوط بوده است. لذا توجه به بهداشت مواد غذایی امری ضروری است.
مواد مورد استفاده در بسته بندی غذایی
مواد بسته بندی شده طوری طراحی شده اند که با سرعت های نفوذ پذیری معینی و همخوانی با سرعت تنفس سبزیهای بسته بندی شده می توانند ورود اکسیژن را به داخل بسته بندی کنترل کنند و اجازه دهند تا دی اکسید کربن خارج شود .مواد بسته بندی همچنین دارای استحکامی هستند که به راحتی ضربات مکانیکی مرحله توزیع مواد غذایی را تحمل نمایند .
مواد ذیل در حد وسیعی برای بسته بندی مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرند :

  • کاغذ ومحصولات کاغذی پوششدار
  • محصولات سلولزی _ سلوفان فلزات
  • ورقه حلبی ، آلومینیوم ، فولاد زنگ نزن ، مفرغ
  • انواع سرامیک
  • شیشه
  • لاستیک
  • پلاستیک
  • ترکیبات دیگر مانند چوب ، پارچه وغیره

اغلب مواد فوق سال هاست که استفاده می شوند و در این مدت مشکل عمده در بسته بندی مواد غذایی بوجود نیاوردند . روش قدیمی حمل چای در صندوق های چوبی دیگر مورد استفاده نیست و در مقابل استفاده از سرامیک لعابدار نسبت به ظروف فلزی مانند سرب و کادمیوم باعث کاهش آلودگی می گردد . از طرف دیگر پلاستیک ها که امتیازات زیادی به عنوان مواد جدید بسته بندی دارند مواد غذا یی را در تماس با گستره وسیعی از مواد مختلف شیمیایی قرار دهند که قبلا تجربه نشده بودند . این مسئله از این جهت بیشتر مورد توجه قرار گرفته است که مواد بسته بندی به مدت زیادی در مجاورت موادغذایی قرار می گیرند.

شفافیت در بسته بندی مواد غذایی

مصرف کننده دوست دارد آنچه می خرد ببیند و بنابراین شفا فیت وشیشه ای مانند بودن بسته های مواد غذایی نیاز ضروری در بسته بندی آنها است. مواد غیر شفاف مانند سینی های سفید رنگ نیز در حد وسیعی مورد استفاده قرار می گیرند . این سینی ها مانع از آن می شوند تا مصرف کننده هر دو طرف ماده غذایی راببیند که در برخی موارد مانند بسته بندی گوشت از عدم اعتماد و مقاومت خریدار می‌کاهد.
کنترل تغییرات رطوبت موجود در ماده غذایی در طول نگهداری آن بسیار مهم است . برخی فراورده های غذایی مانند چیپس ، پفک و بیسکویت باید در موادی بسته بندی شوند که نفوذپذیری آنها به رطوبت خیلی کم باشد تا تردی آنها محفوظ بماند . همچنین از تبخیر برخی مواد غذایی باید جلوگیری گردد و در این موارد نیز باید از ورقه هایی با نفوذپذیری پایین استفاده شود . در بقیه موارد از دست دادن نسبی رطوبت ماده غذایی مطلوب است تا از عرق زدن و تراکم بخار آب در داخل پاکت بسته بندی و در نتیجه از بین رفتن شفافیت آن و خطر رشد کپکها جلوگیری شود .علاوه بر انتقال بخار آب به داخل و خارج مواد بسته بندی ، کنترل نفوذ پذیری این مواد نسبت به سایرگازها مانند اکسیژن و گاز کربنیک نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است .
اغلب مواد غذایی تازه نیاز به تنفس دارند وبنابراین مواد بسته بندی این گونه غذاها باید امکان تنفس را از نظر تامین اکسیژن و حذف گاز کربنیک فراهم آورد . در مواقعی که مواد بسته بندی انتخاب شده نتواند به اندازه کافی گازهای تنفسی را منتقل نمایند ، از ورقه های مشبک یا سوراخدار استفاده می شود .در خصوص مواد بسته بندی گوشت تازه باید به اندازه کافی اکسیژن از بیرون به داخل بسته بند ی نفوذ نماید تا رنگ سطحی گوشت در حد مطلوب باقی بماند .
از طرف دیگر مواد غذایی که حاوی چربی زیادی هستند مانند لبنیات در صورتی که در معرض اکسیژن زیادی قرار گیرند اکسیده می شوند و به همین علت اغلب در خلا ویا جو بی اثر بسته بندی می گردند و از ورق های با نفوذ پذیری خیلی پایین استفاده می شود . در بسته بندی قهوه یا ماهی که بوی آنها باید انحصارا در داخل بسته بندی باشد نیز مواد بسته بندی با نفوذ پذیری پایین به کار گرفته می شود . مواد غذایی که در معرض اکسیداسیون هوا هستند اگر چه انتقال آنتی اکسیدان از مواد بسته بندی به داخل ماده غذایی ممکن است اتفاق بیفتد ولی مصرف کننده بیشتر علاقمند است تا از غذاهایی که مقدار آنتی اکسیدان کمتری دارند استفاده نمایند .

بسته بندی های هوشمند مواد غذایی چیست؟

بسته بندی فعال و هوشمند به نوعی از بسته بندی مواد غذایی گفته می شود که نسبت به تغییراتی که در طول مدت نگهداری ماده غذایی رخ می دهد. حساس است و به آن واکنش نشان می دهد. بسته بندی فعال و هوشمند، در میان پژوهش های جدید در صنعت بسته بندی جای ویژه ای برای خود باز کرده است. به عنوان مثال مشخص شده استفاده از این نوع بسته بندی برای محصولات گوشتی و ماهیچه ای مزایای زیادی دارد.
ترکیبات بسته بندی های هوشمند طوری طراحی شده اند که با مواد غذایی پیوند می خورند، به طوری که یا از ماده ی غذایی بسته بندی شده خارج می شوند یا جذب ماده ی غذایی می شوند. البته امکان استفاده از بسته بندی هوشمند برای مواد غذایی به نوع محصول غذایی نیز بستگی دارد. یعنی محصول باید بتواند در مقابل تغییرات دما در طول زمان مقاومت لازم را داشته باشد. به عنوان نمونه ای از موادی که در بسته بندی هوشمند به کار می روند می توان به ترکیباتی که به عنوان جاذب اکسیژن، بخار آب و گاز کربنیک در این نوع بسته بندی به کار می روند اشاره کرد. این ترکیبات موادی با نفوذپذیری مغناطیسی اند. این مواد می توانند از رشد میکرو ارگانیسم ها جلوگیری کنند. آن ها دارای حسگرهای میکرو ارگانیسم ها و ابزارهای الکترونیکی ای هستند که ویژگی محصول را بر حسب دما – زمان مشخص می کنند و همین طور چون جاذبند از رشد میکرو ارگانسیم ها هم جلوگیری می کنند. به عنوان نمونه ای از مزایای این بسته بندی ها می توان به بسته بندی هایی که از مواد جاذب اکسیژن ساخته شده اند اشاره کرد که اکسیژن را از داخل بسته حذف می کنند، در نتیجه از محصولات حساس به اکسیژن در مقابل اکسیداسیون محافظت می کنند.
بسته بندی فعال در بخش صنایع غذایی در بازارهای ژاپن و آمریکا بیش از نقاط دیگر جهان پیشرفت کرده است. بنابراین این کشورها تجربیات بیشتری نیز در کاربرد بسته بندی فعال در محصولات خیلی گران و محصولاتی با  حساسیت بیشتر دارند. این قبیل محصولات را می توان با دارو، محصولات پزشکی و ابزار آلات الکتریکی و … مقایسه کرد که در هنگام گذاشتن و برداشتن و توزیع ممکن است آسیب ببینند..

در بسته بندی فعال از حس گرها و شناساگرهای مناسب استفاده می شود. البته هرچند آثار مثبت این نوع بسته بندی بر کیفیت، ایمنی و سلامت غذا تا رسیدن به دست مصرف کنندگان ثابت شده اما باید به جنبه های اقتصادی و بازاریابی آن نیز توجه داشت. محققان شکل های مختلفی از بسته بندی هوشمند را ابداع کرده اند که از جمله ی آنها بسته بندی هایی هستند که در آنها از حس گرهای اکسیژن، شناساگرهای نشان دهنده ی تازگی و بروز فساد در غذا، شناساگرهای سالم بودن بسته و شناساگرهای زمان – دما استفاده می شود. اگر مشکل صرفه ی اقتصادی بسته بندی های هوشمند حل شود استفاده از آن ها در مواد غذایی از جمله گوشت و محصولات گوشتی اجتناب ناپذیر خواهد بود.

شکل های مختلف بسته بندی های هوشمند
 بسته بندی های دارای شناساگرهای دما 

زمان در این شکل از بسته بندی هوشمند ابزاری مورد استفاده قرار می گیرد که هر تغییر قابل اندازه گیری مربوط به دما – زمان را نشان می دهد.
نشانگرهای دمایی که روی بسته بندی برچسب زده شده اند می توانند درباره ی بار حرارتی ای که سطح بسته بندی در زنجیره ی توزیع متحمل شده اطلاع بدهند و این کار را به صورت یک پاسخ قابل مشاهده به شکل تغییر شکل مکانیکی، تغییر رنگ یا جابه جایی رنگ انجام میدهند. به عنوان نمونه نشانگری به صوررت ورق های مستطیل شکل از جنس فیلم یا چسب روی محصول قرار می گیرد. این یک نشانگر به دما حساس است و مصرف کنندگان با مشاهده ی وضعیت آن می توانند بفهمند که آیا محصولات غذایی فاسدشدنی در دمای بالا قرار گرفته اند یا نه.

 


ارسال یک پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *