چطور طراحی بسته بندی محصول را یاد بگیریم

هر فردی که قصد تولید محصولی را دارد باید قبل از هرچیز به طراحی بسته بندی آن فکر کند. با آموزش تخصصی طراحی بسته بندی محصول شما می توانید به میزان زیادی بازده فروش محصول خود را بالا ببرید. در این مقاله به معرفی اصول طراحی بسته بندی و همچنین به صورت گام به گام به آموزش بسته بندی محصول پرداختیم.

طراحی اولین بسته بندی برای محصول کاری ترسناک به نظر می رسد، اما بردن طرح های ۲ بعدی یا اسکچ ها و طرح های اولیه به محیط سه بعدی کار شما را ساده تر می کند. در این مطلب راهنمای جامعی به صورت گام به گام برای طراحی بسته بندی درست کردیم که از طریق آن می توانید با استفاده از نرم افزارهای ساده، بسته بندی خود را به هر شکلی که می خواهید طراحی کنید.

شما همچنین خواهید آموخت که چگونه طرح های ۲ بعدی خود را برای چاپ آماده کنید. همچنین در ادامه به بررسی انواع مختلف چاپ می پردازیم که می توانید برای طرح های خود از آنها استفاده کنید. پس اگر برای شروع مسیر گام به گام طراحی محصول آماده هستید در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

مرحله اول:

 نرم افزار مناسب کار خود را پیدا کنید

قبل از شروع طراحی بسته بندی باید ببینید که چه نرم افزاری برای طراحی مناسب تر است. بیشتر طراحان بسته بندی طرح های دو بعدی خود را به صورت وکتور در اختیار تولید کنندگان محصول قرار می دهند. فایل های وکتور قابلیت تغییر اندازه (scalable) دارند و با نرم افزارهایی مثل ایلاستریتو (Illustrator) یا اینک اسپیس (Inkscape) که بر مبنای اشکال و خطوط کار می کنند طراحی می شوند.

تبدیل فایل دو بعدی به فایل سه بعدی به کمی مهارت ترفند نیاز خواهد داشت، اما شما می توانید با چند پلاگین ساده یا برنامه طراحی این کار را به سادگی انجام بدهید. اسکو (Esko) یک پلاگین کاربردی برای ایلاستریتور است که این کار را به خوبی انجام می دهد.

شما همچنین می توانید در حالت سه بعدی محصول خود را بچرخانید و ابعاد و قسمت های مختلف آن را از زوایای مختلف مشاهده کنید. برخی از طراحان بسته بندی برای این کار از نرم افزار سینما فور دی (Cinema 4D) استفاده می کنند.

البته همه طراحان دانش کار با نرم افزارهای سه بعدی را ندارند و به همین دلیل قید استفاده از پلاگین اسکو و سینما فور دی را می زنند و با استفاده از فتوشاپ موکاپ طراحی می کنند، که در ادامه استفاده از این روش را که مرسوم تر است به طور کامل آموزش داده ایم.

مرحله دوم:

 خط قالب یا دیلاین (Dieline) را بسازید

دیلاین، تمپلیت یا قالبی دو بعدی است که در آن خطوط مختلف بسته بندی شما به طور دقیق ترسیم می شود. دیلاین ها در برنامه های مبتنی بر وکتور مثل ایلاستریتور طراحی می شوند، که شامل اشکال و خطوطی صاف و بدون بعد هستند. در شکل زیر می توانید نمونه یک دیلاین طراحی شده برای بسته بندی محصول را مشاهده کنید.

در دیلاین باید به صورت دقیق مشخص شده باشد که قالب بسته شما کجا برش بخورد و کجا سوراخ شود (سوراخی که به منظور بستن بسته باید قرار بگیرد.) از آنجایی که از نظر پرینترها این دو قسمت مجزا هستند باید در طراحی شما خطوط برش (trim) و خطوط سوراخ دار (fold) در دو لایه مجزا و با دو رنگ متفاوت طراحی شوند.

همچنین توصیه می شود که نام لایه های دیلاین را در فایل های ایلاستریتور به « DO NOT PRINT’» تغییر دهید. این تغییر نام دستوری واضح به تولید کننده بسته بندی است که این لایه ها باید در فرآیندهای بعدی پرینت در نظر گرفته شوند.

درست کردن دیلاین اولیه بدون هیچگونه نمونه قبلی در ابتدا ممکن است سخت باشد، اما با کمی تمرین ساده می شود. بهترین روش برای طراحی اولین دیلاین استفاده از جعبه ای است که کاملا با ابعاد محصول شما جور در بیاید.

این جعبه را از هم باز کنید و اندازه های آن را یادداشت کنید. از این اندازه ها برای طراحی دیلاین خود استفاده کنید. برای یادگیری بهتر شما در این آموزش ما طریقه ساخت دیلاین یک جعبه بالشی را آموزش دادیم.

مرحله سوم:

 فوت کوزه گری شماره ۱:

 یک جعبه به سادگی یک جعبه نیست

شاید فکر کنید که یک جعبه فقط یک جعبه ساده است. به اطراف خانه یا اداره خود نگاه کنید و انواع بسته بندی ها را ببیند. در نگاه اول همه آنها فقط یک جعبه به نظر می رسند، اما نکته اینجاست که آنها از نظر سایز، عمق و شکل و حجم با هم متفاوتند. همچنین ممکن است زبانه ها یا درهایی داشته باشند که هر کدام طراحی بسته بندی را پیچیده می کنند.

واقعیت این است که اگرچه جعبه ها در اشکال مختلف ساخته می شوند، مهمترین نکته که شما به عنوان طراح بسته بندی باید بدانید این است که جعبه ها در دو فرمت تولید می شوند: جعبه های در دار با در جدا شونده (setup boxes) و جعبه ها یا کارتن های با در متصل به جعبه (folding cartons).

تولید ستاپ باکس ها گران تمام می شود و به همین دلیل برای محصولات گران قیمت مثل جعبه های موبایل ها و جعبه های کادویی استفاده می شوند. این جعبه ها معمولا از دو بخش ساخته می شوند، یک بخش بالایی به عنوان در و یک بخش پایینی که محصول در آن قرار می گیرد و بر روی کارتنی سفت و سخت پرینت می شوند.

اگر قصد تولید محصولی خاص دارید و قیمت بسته بندی برایتان مهم نیست، ستاپ باکس ها می توانند بهترین انتخاب باشند. نمونه موک آپ یا پیش نمایش یک بسته ستاپ باکس را در پایین می توانید ببینید.

در مقابل کارتن های folding برای محصولاتی که به صورت عمده تولید می شوند، همانند محصولات غذایی، لوازم خانه و… مورد استفاده قرار می گیرند. این کارتن ها اغلب فقط از یک قالب طراحی می شوند که به صورت دو بعدی به تولید کننده بسته بندی ارسال می شوند و سپس با توجه به خط برش هایی که دارند به صورت یک جعبه در می آیند. در تصویر زیر می توانید یک کارتن فولدینگ را ببینید.

باتوجه به نکاتی که گفته شد شما باید فورمت مورد نظر جعبه ای را انتخاب کنید که هم مناسب محصولتان باشد و هم گران تمام نشود. برای مثال منطقی نیست که بیسکوییت را در ستاپ باکس های گران بسته بندی کنید. اما برای بسته بندی جواهرات یا کفش ستاپ باکس می تواند گزینه مناسبی باشد.

مرحله چهارم:

 فوت کوزه گری شماره ۲:

 انواع مدل بسته شدن در جعبه را فراموش نکنید

همانطور که گفتیم با مشاهده دقیق انواع جعبه ها خواهید دید که نحوه بسته شدن در جعبه ها به طرق مختلف طراحی می شوند. همانقدر که گره های ملوانی انواع مختلف دارند، نحوه بسته شدن در جعبه ها هم با روش های مختلف طراحی می شوند.

یکی از دلایل تنوع روش های بسته شدن در جعبه راحتی برای باز کردن و بستن آنهاست. بسیاری از تولید کنندگان ترجیح می دهند تا افراد جعبه وسایل را دور نریزند و به همین دلیل آنها را طوری طراحی می کنند که باز هم قابل استفاده باشند. برخی از روش های معمول طراحی برای بستن در جعبه ها را در تصویر زیر نشان دادیم:

طراحی روش بسته شدن در جعبه گاهی آسان و گاهی پیچیده است. برخی از جعبه ها طوری طراحی می شوند که پس از بسته بندی نیازی به چسب زدن نداشته باشند که صرفه اقتصادی و زمانی برای شما به همراه خواهند داشت. همچنین انواع خاصی از جعبه وجود دارند که فورمت های استانداردی در طراحی آنها باید رعایت شود. برخی از آن ها شامل این مواردند:

جعبه بالشی: این جعبه به صورت منحنی ساده طراحی می شود که معمولا برای بسته بندی شکلات یا محصولات آرایشی مورد استفاده قرار می گیرند.

جعبه با قابلیت نمایش محصول: این جعبه ها به صورت پنجره دار طراحی می شوند تا محصول داخل آن را بتوان مشاهده کرد و برای اجناسی که در قفسه های فروشگاه ها قرار می گیرند مورد مناسبی اند.

جعبه های کشویی دارای لبه قفل دار: از این جعبه ها برای پوشاندن روی مواد غذایی آماده مثل الویه های آماده استفاده می شود.

جعبه های کتابی: این جعبه ها شکل کتابی و در لولایی دارند. اغلب برای بسته بندی نرم افزارها، وسایل پزشکی یا لوازم آرایشی یا برای محصولات نمونه آزمایشی از این جعبه ها استفاده می کنند.

مرحله پنجم:

ذهن خود را محدود به یک نوع بسته بندی نکنید

بسته بندی تنها محدود به جعبه نمی شود، انواع مختلفی بسته بندی وجود دارند که اصلا جعبه ای نیستند. با اینکه طراحی جعبه به طور ساده فقط با یک تمپلیت دو بعدی قابل اجراست، طراحی بسته هایی که زاویه دار نیستند مثل محصولات تیوپی یا پمادی، کیسه ای و بطری های منحنی دار پیچیده می توانند محصولات شما را زیباتر جلوه بدهند.

اینجاست که طراحی مدل های سه بعدی به کار می آید و به شما کمک می کند طراحی شما به شکل بهتری از کار در بیاید.

طراحی برخی از این انواع بسته بندی حتی از طراحی جعبه هم ساده ترند و می توانند گزینه مناسبی برای شروع کار شما باشند. مثلا طراحی لیبل برای بطری تماما به صورت دو بعدی انجام می شود و نیازی به بعد دادن در محیطهای سه بعدی ندارد.

طراحی کیفی هم ساده است و شما اغلب به قرار دادن یک لوگو و انتخاب رنگ برای کیف نیاز دارید.

مرحله ششم:

طراحی خود را منحصر به فرد کنید

منحصر به فرد کردن طراحی یک بسته بندی کار ساده ای نیست، اما شما می توانید با کمی خلاقیت و ابتکار یک طراحی جالب و بامزه برای بسته بندی خود ارائه بدهید. اولین چیزی که نیاز دارید توجه به برند محصول و هدف آن محصول است.

لوگو، اسم محصول و توضیحات محصول را در قسمت رویی بسته قرار بدهید. مشتریان را تنبل در نظر بگیرید، اگر اسم محصول و لوگو جای مناسبی نباشد یا مشخص نباشد، آنها حوصله دقت کردن ندارند و از خیر خرید محصول شما می گذرند.

مشتری هدف را هم در طراحی بسته بندی در نظر بگیرید. بسیاری از طراحان اطلاعات زیادی از افکار مشتری محصول ندارند. بهتر است قبل از طراحی با تولید کننده محصول صحبت کنید و مشتری هدف را خوب بشناسید. از محصولات مشابه ایده بگیرید و رنگ مناسب، گرافیک لازم و نوع فونتی که به محصول بیاید پیدا کنید.

از روانشناسی در طراحی محصول کمک بگیرید. ما روزانه در موجی از انواع رنگ ها و شکل های کالاهای موجود در قفسه ها غرق می شویم. در این وضعیت محصولی را خواهیم خرید که بتواند از نظر احساسی ما را جذب خودش کند.

طراحی بر مبنای احساس مشتری موارد مختلفی را در بر می گیرد. شما باید احساس مشتری را بشناسید و نوستالژی، لذت و حتی جذابیت فیزیکی را در طراحی بسته بندی محصول در نظر بگیرید.

مرحله هفتم:

موارد اضافی مثل برچسب ها، بارکد و نمادها از یاد نرود

بعد از تهیه دیلاین و شروع به طراحی بسته بندی و اضافه کردن گرافیک، رنگ و تایپوگرافی مورد نظر، نوبت به فضاهایی می رسد که باید برای قرار دادن آیتم های ضروری مورد نیاز و تکراری در هر محصول در نظر بگیرید.

قبل از هر چیز، یک فضای خالی سفید رنگ در قسمت رویی طراحی بسته بندی قرار بدهید. این قسمت برای این سفید گذاشته می شود تا تولید کننده های محصول بتوانند تبلیغات خود یا استیکرهای خاص خود را برای تبلیغاتشان (مثل یک تخفیف ویژه آنی و لحظه ای) روی آن بچسبانند.

حداقل یکی از گوشه های بسته بندی را خالی بگذارید تا فروشگاه ها بتوانند روی آن موارد مورد نظر خود را بچسبانند. با این کار به طراحی بسته بندی شما آسیبی نخواهد رسید.

سپس باید برای قرار دادن بارکد یک فضای مشخص در نظر بگیرید. برای قرار دادن بارکد می توانید از ابزارهای مختلف که به صورت آنلاین هم در دسترس هستند بارکد مورد نظر خود را تولید کنید و روی محصول قرار بدهید. بارکدها معمولا در پشت جعبه یا کنار بسته بندی قرار می گیرند. به صورت استاندارد اندازه بارکد باید ۱۶ میلیمتر ارتفاع داشته باشد.

بخشی هم باید برای قرار دادن نشان ها در پشت جعبه یا پایین بسته بندی قرار بگیرد که شامل نشان های استاندارد، بازیافت پذیری، ایزوهای دریافتی کارخانه تولید کننده و مواد تشکیل دهنده محصول می شود. حتما از مشتری خود بپرسید که چه نشان هایی باید بر روی بسته بندی قرار بگیرد.

مرحله هشتم:

موک آپ طراحی کنید

بالاخره رسیدیم به مرحله طراحی موک آپ. درست کردن موک آپ سه بعدی از بسته بندی محصول یکی از مهمترین بخش های طراحی بسته بندی محصول است که به مشتری به طور دقیق نشان می دهد طراحی بسته بندی در حالت واقعی به چه شکلی خواهد بود. دو روش برای طراحی موک آپ وجود دارد که در ادامه توضیح دادیم.

اولین روش قرار دادن بسته بندی در یک محیط واقعی است. این روش به شما و مشتری تان کمک می کند تا به طور دقیق ببیند بسته بندی بر روی قفسه های فروشگاه چه شکلی خواهد شد. البته برای طراحی موک آپ می توانید آن را از صفر در فتوشاپ یا ایلاستریتور هم طراحی کنید.

همچنین شما می توانید از قالب های آماده استفاده کنید. به سادگی می توانید طراحی دو بعدی خود را روی قالب های سه بعدی لایه باز قرار بدهید و با کمی دانش فتوشاپ و استفاده از قابلیت اکشن و اسمارت آبجکت در این نرم افزار، موک آپ بسته بندی خود را بسازید.

روش دوم طراحی موک آپ سه بعدی است که نیاز به یک تری دی کار حرفه ای دارد. این روش برای درست کردن موک آپ محصولاتی که طراحی خاص دارند و تمپلیت آماده آنها در دسترس نیست می تواند گزینه مناسبی باشد.

مرحله نهم:

توجه به نکات مهم پرینت نهایی طراحی بسته بندی

وقتی که دیلاین آماده شد و گرافیک مورد نظر و نمادها به قالب آن اضافه شد، حالا باید بسته طراحی شده را پرینت بگیرید. مرحله چاپ برای بسیاری از طراحان بسته بندی سرسام آور است. فرستادن طرحی که مثل پاره تن تان است به یک چاپخانه استرس زیادی دارد. اما با ترفندهایی می توانید مطمئن باشید که چاپ نهایی همان است که خودتان می خواهید.

موک آپ طراحی شده را حتما در اختیار چاپخانه مورد نظرتان قرار بدهید. با این کار شما بهتر می توانید به آنها توضیح بدهید که طراحی مورد نظرتان به چه شکلی قرار است باشد.

درباره جنس بسته بندی، وزن آن و پوششی که قرار است روی آن قرار بگیرد حتما صحبت کنید. از توصیه های چاپ خانه چی هم استفاده کنید آنها تجربه های بالایی دارند که می تواند کمک کننده باشد. در مرحله چاپ برخی تغییرات هم می تواند انجام شود که معمول ترین آنها به شرح زیر است:

لاک الکل: با این روش سطح بسته بندی شما با زدن لاک الکل براق می شود. همچنین نام برند یا لوگوی شما را می توانند به این صورت روی بسته بندی چاپ کنند.

دایکات: این اصطلاح به معنی برش و قالب است. در این حالت در قسمت رویی بسته بندی پنجره ای برای نمایش محصول قرار داده می شود.

لمینت زدن: از لمینت برای محکم شدن پوشش بسته بندی و حالت شیشه ای و براق پیدا کردن آن استفاده می شود.

مهرزنی سرد یا گرم: در این حالت جلوه ای رنگی به صورت فلزی یا طلاکوب و نقره کوب به بسته اضافه می شود.

نقش برجسته کردن: یک قسمت از گرافیک کار شما یا تایپوگرافی نام محصول و برند شما به صورت برجسته و سه بعدی می شود.

مرحله دهم:

آماده برای پرینت

پس از اینکه مذاکرات خود در خصوص چاپ بسته بندی را انجام دادید، حالا باید آماده پرینت شوید. هزینه چاپ با توجه به تیراژ و نوع پرینت و درخواست های دیگری که می دهید و سایز بسته بندی متغیر است. چاپ بسته بندی به صورت عمده معمولا به صرفه تر است.

برای پرینت باید فایل خود را با فرمت پی دی اف یا فرمت پی اس دی لایه بسته در اختیار چاپخانه قرار بدهید. حتما فایل نهایی نهایت کیفیت یعنی ۳۰۰ DPI را داشته باشد و رنگ های آر جی بی، متن ها و سایر رنگ ها را به CMYK تغییر دهید.

فایل نهایی را به صورت فایل PDF/X-4 ذخیره کنید که در تصویر زیر نشان دادیم چطور این کار انجام می شود. این کار باعث می شود تا پرینتر لایه ها و رنگ های مختلف را بهتر تشخیص بدهد.

پس از اینکه کار پرینتر تمام شد حتما همه بسته بندی های پرینت شده را چک کنید. ممکن است گاهی برخی از بسته بندی ها بد پرینت شده باشند یا رنگ ها متفاوت به نظر بیایند. در صورت بروز این موارد می توانید از چاپخانه درخواست کنید تا دوباره موارد را برای شما چاپ کند.

نتیجه گیری

به همین سادگی شما یک بسته بندی طراحی کردید. هیچ چیز زیباتر از لحظه ای نیست که بسته بندی طراحی شده خود را به صورت چاپ شده و آماده برای قرار دادن محصول در آن می بینید. در این مقاله سعی ما این بود که شما را با آموزش طراحی بسته بندی محصول آشنا کنیم.

آموزش بسته بندی محصول به صورت اصولی می تواند به شما کمک بکند که یک محصول با جلوه های زیبا در اختیار مشتری خود قرار بدهید.